Số trẻ tự kỷ đang ngày một tăng cao, trung
bình có tới hơn 60 tới 70 trẻ được xác định có biểu hiện mắc bệnh tự kỷ, có
ngày thì con số này lên tới 100 trẻ tự kỷ. Trong đó thì có tới 50% trẻ có vấn đề
và 25% trẻ cần can thiệp. Đay là thống kê của bệnh viện nhi TƯ
Biểu hiện
Chia sẽ về căn bệnh và cách điều trị đúng phường cho trẻ tự
kỷ thì BS TNM cho hay: Về khái niệm chuyên mon thì thuật ngữ bệnh tự kỷ chính
xác là do rối loạn sự phát triển não bộ ở trẻ, đây là khái niệm để nói tới sự rối
loạn các hành vi của trẻ khi phát triển. Ví dụ như khi trẻ cực kì giỏi về một
lĩnh vực nào đó nhưng lại hạn chế về lĩnh vực giao tiếp với xã hội bên ngoài, hạn
chế tiếp xúc với mọi người xung quanh. Trẻ tự kỷ có thể đọc là học rất nhiều,
phát triển rất nhanh cho với các trẻ bình thường kahcs nhưng lại không thể hiệu
nội dung. Vì thế mà rất nhiều phụ huynh tưởng lầm con mình là thần đồng, thiên
tài và thông minh.
Trung bình thì khoảng
1000 người đi khám trong 1 tháng thì có tới 200 trẻ mắc bệnh tự kỷ cần
được can thiệp. Để chuẩn đoán và xác nhận xem trẻ có mắc bệnh tự ky hay không
thì cần phải qua các chuẩn đoán như test về trí tuệ cơ bản, các hoạt động vân động,
tìm hiểu về rối loạn lo âu. Trẻ cần được kỹ lưỡng và chắc chắn để bác sĩ có thể
đưa ra kết quả chính xác tằng trẻ có bị hội chứng tự kỷ, để rồi có các biện
pháp can thiệp và hướng dẫn cha mẹ cùng kiểm tra. Thường thì sau 2 tháng hơn
sau khi khám thì mới có thể khẳng định được trẻ có mắc bệnh tự kỷ hay không.
Tại bệnh viện nhi TƯ , Khoa Tâm thần hiện đang điều trị cho
trẻ tự kỷ thì mỗi đợt chỉ khám được cho 20 trẻ tự kỷ và chỉ can thiệp điều trị
trong vòng 3 tuần. Thường thì trẻ sẽ được điều trị tại khoa mỗi ngày 1 buổi, những
với gia đình ở xa thì trẻ cso thể đến cả ngày 2 buổi và chỉ can thiệp điều trị
ngoại trú. Điều này giúp cho các trẻ vẫn được ở cùng gia đình, là môi trường rất
cần thiết cho trẻ. “Hiện nay, số trẻ chờ để tham gia điều trị tại khoa đã lên đến
hàng trăm. Chúng tôi đã phải hẹn đến tận tháng 10 và chỉ có thể nhận trẻ từ 24
tháng đến dưới 4 tuổi”, bác sĩ Minh nói.
Bệnh tự kỷ có thể điều trị khỏi hoàn toàn không, thưa bác
sĩ?
Để điều trị, trước hết vấn đề phải là chẩn đoán đúng. Thông
thường biểu hiện dễ thấy ở trẻ tự kỷ là chậm nói. Tuy nhiên, tình trạng này có
thể chỉ là trẻ chậm phát triển về ngôn ngữ, đơn thuần là trẻ không nói được do
không được trò chuyện, không được tập nói do điều kiện sống mà chúng tôi gọi
các trường hợp này là hội chứng “xa mẹ”. Với các trẻ này khi điều kiện sinh hoạt
được khắc phục, trẻ lại nói được bình thường. Do đó, không phải cứ chậm nói là
tự kỷ. Còn với trẻ đã được chẩn đoán là tự kỷ thì trưởng thành sẽ là người lớn
tự kỷ. Tuy nhiên, nếu được can thiệp sớm thì sẽ cải thiện được tốt.
Giai đoạn vàng để can thiệp cho trẻ tự kỷ là từ 24 - 36
tháng. Với trẻ lớn hơn, khi đã có hành vi định hình thì can thiệp thay đổi sẽ rất
khó. Tiếc là chúng ta vẫn còn những trẻ lớn, vẫn có bệnh nhân được chẩn đoán tự
kỷ ở tuổi lên 10, thậm chí 12 tuổi, khi đó việc can thiệp đã rất muộn, trẻ tự kỷ
lớn lên sẽ trở thành người lớn tự kỷ, không thể tự lo cho bản thân ngay cả về
những việc nhỏ nhặt như vệ sinh cá nhân. Nếu can thiệp sớm, trẻ có cơ hội được
thay đổi, có thể tự chăm sóc được cho bản thân trong cuộc sống.
Cảnh giác kiểu “giao tiếp một chiều”
Trẻ bị đối xử thô bạo nguy hiểm vô cùng
Cũng theo ông Thành Ngọc Minh, trẻ tự kỷ bị đánh, bị ngược
đãi, bị đối xử thô bạo thì vô cùng nguy hiểm. Bản thân các em đã có vấn đề về
tâm trí, bị hành xử như vậy thì càng đẩy lùi sự phát triển; các em dễ dàng rơi
vào hoảng hốt, lo lắng, từ đó ngày càng bó hẹp bản thân và tự kỷ trầm trọng
hơn. Nhân cách dễ dàng rơi vào trạng thái tiêu cực. Những trẻ bị như vậy khi
trưởng thành sẽ là một người lớn tự kỷ có hành vi quá mức không thể kiểm soát,
thậm chí có thể gây nguy hiểm cho người chung quanh.
Đâu là nguyên nhân gây tự kỷ?
Người ta đã có các nghiên cứu về yếu tố gien liên quan tới bệnh
lý này nhưng chưa khẳng định đó là nguyên nhân duy nhất. Ngoài ra, cũng lưu ý
thêm về kiểu “giao tiếp một chiều”. Đây không phải là nguyên nhân nhưng là yếu
tố liên quan đến tự kỷ. “Giao tiếp một chiều” là các trẻ của xã hội hiện đại hằng
ngày chỉ giao tiếp với tivi, iPad, điện thoại. Việc cho trẻ “gắn bó” với điện
thoại, iPad là rất nguy hiểm bởi vì với những “người bạn” công nghệ đó, trẻ
không có trao đổi thông tin qua lại. Ở nước ngoài có trẻ lớn bị tự kỷ chỉ giao
tiếp với bố, mẹ qua iPad, máy tính. Cháu đó chỉ viết ra những điều mà nó mong
muốn rồi gửi cho bố mẹ, chứ không trò chuyện, không trao đổi bằng ngôn ngữ. Như
vậy môi trường giao tiếp với trẻ rất quan trọng. Nhưng nếu trẻ của các gia đình
mà bố mẹ xa, hoặc mải lo làm ăn, con ở với ông bà, người giúp việc ít được trò
chuyện, vui chơi giao tiếp bên ngoài thì cũng là yếu tố liên quan.
Có những nghiên cứu cho thấy, gia đình càng nhiều anh chị em
thì yếu tố nguy cơ bị tự kỷ giảm xuống. Còn gia đình ít người, trẻ sống xa bố mẹ
ít được trò chuyện, thậm chí ngay cả gia đình chỉ có một mình trẻ sống với bố mẹ,
ít được giao tiếp thì yếu tố tự kỷ cũng tăng hơn. Nếu trong gia đình mà bố chăm
chú với iPad, mẹ nhắn tin bằng điện thoại, con chơi một mình thì điều đó cũng
nguy hiểm cho phát triển của trẻ.
Làm sao để nhận diện tự kỷ, hoặc những yếu tố cần lưu tâm với
trẻ để trẻ được can thiệp kịp thời?
Khó khẳng định được tự kỷ điển hình ở trẻ nhỏ, nhưng có những
yếu tố cần lưu ý về cử chỉ, điệu bộ. Đối với một đứa trẻ phát triển bình thường
thì từ 10 tháng tuổi trở lên là đã có thể biết đi, 2 tuổi biết leo trèo, lắp
ghép đồ chơi phù hợp với lứa tuổi; trẻ 12 tháng mà chưa có cử chỉ điệu bộ
(không theo đòi người thân; người thân gọi mà không quay lại nhưng lại quay lại
khi có tiếng ti vi), chưa thấy bập bẹ học nói. Hoặc trẻ từ 16 tháng thường đã
nói câu có hai từ; cử chỉ bộc lộ rõ nhưng trẻ tự kỷ thì không có biểu hiện này.
Đa số trẻ tự kỷ thường thiếu kỹ năng giao tiếp với môi trường xung quanh; ngôn
ngữ, hoạt động giao tiếp với bên ngoài rất hạn chế, thậm chí gần như không nói.
Do đó, có cha mẹ thấy con mình lặng lẽ, trật tự, ngồi với đồ chơi, không ra ngoài,
không kết bạn thì nghĩ là ngoan, khi đi khám thì mới được xác định là tự kỷ.
Do đó Trung tâm chẩn đoán điều trị, nuôi, dạy trẻ tự kỷ cần
được thẩm định bởi cơ quan chuyên môn, cơ quan thẩm quyền. Trẻ khi được chẩn
đoán tự kỷ cần được tham gia môi trường học tập, vui chơi với các bạn bình thường
khác chứ không nên để riêng nhóm trẻ tự kỷ với nhau. Hiện tại, chỗ chúng tôi
thường can thiệp cho các cháu trong 3 tuần và sau đó trẻ được khuyến khích đi học
mẫu giáo, mầm non với các bạn. Tất nhiên điều này cần nỗ lực của gia đình trong
việc bền bỉ chăm sóc con và sự sẵn sàng của các trường trong việc tiếp nhận các
cháu.
Trẻ tự kỷ bị bỏ lỏng
Trao đổi với Thanh Niên, ông Lâm Tường Vũ, Chủ nhiệm CLB Gia
đình trẻ tự kỷ, TP.Hà Nội, cho rằng nguy cơ trẻ tự kỷ bị bạo hành là rất lớn vì
những chính sách liên quan đều đang bị “bỏ lỏng”. Về y tế, cũng chưa có chuyên
khoa nào về tự kỷ; về giáo dục cũng chưa có chuyên ngành nào dạy chuyên biệt với
giáo trình soạn riêng để dạy cho trẻ tự kỷ. Khoa Giáo dục đặc biệt của Trường
ĐH Sư phạm Hà Nội thì cũng dạy chung cho các trẻ khuyết tật hoặc trẻ có tố chất
đặc biệt chứ không có dạy riêng cho trẻ tự kỷ. Trong khi đó, các nước đi xa hơn
về vấn đề này đã có những giáo trình và đào tạo người dạy trẻ tự kỷ với phương
pháp cụ thể.
Sẽ có tiêu chuẩn cụ thể với cơ sở giáo dục trẻ tự kỷ
PGS Nguyễn Thị Hoàng Yến, Phó viện trưởng Viện Khoa học giáo
dục VN kiêm Phó trưởng ban Chỉ đạo trẻ khuyết tật Bộ GD-ĐT, cho rằng hiện nay,
trẻ tự kỷ vẫn có thể được áp dụng các chính sách hỗ trợ về y tế, giáo dục, bảo
trợ xã hội dành cho các đối tượng trẻ khuyết tật nói chung, như luật Người khuyết
tật 2010. Đáng tiếc là luật chưa có sự phân loại rõ ràng nhóm trẻ tự kỷ, vì vậy
việc xây dựng chính sách cho nhóm đối tượng này còn gặp khó khăn. Để có chính
sách hỗ trợ cụ thể cho trẻ tự kỷ, điều cần nhất là phải có những quy định mang
tính quốc gia như luật Người khuyết tật. “Chúng tôi được biết ngành LĐ-TB-XH
đang trong tiến trình nghiên cứu, đề xuất chính sách riêng, cụ thể cho nhóm trẻ
khuyết tật này”, PGS Nguyễn Thị Hoàng Yến thông tin.
Bộ GD-ĐT hiện đang
là cơ quan chủ quản và giao cho Trường ĐHSP Hà Nội chủ trì một đề tài có quy mô
quốc gia, có sự phối hợp liên ngành y tế - giáo dục - chính sách xã hội về vấn
đề trẻ tự kỷ (2011 - 2020). Trong tương lai, ngành giáo dục sẽ phải xây dựng
các tiêu chuẩn cụ thể cho việc cấp giấy phép hoạt động cho các cơ sở giáo dục
trẻ tự kỷ.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét