Con trai anh tôi hiện nay đã
được 1 năm 5 tháng tuổi, cháu tôi có các dâu hiệu như chẳng nói rõ rằng
được bất cứ từ nào một cách chính xác, chơi bất cứ đồ chơi nào cũng xoay tròn
chúng một cách vô thức, nhiều lúc xem ca nhạc trên tivi trong thời gian dài mà
không chán, chỉ giám chơi với bạn cũng tuổi hoặc nhỏ hơn, nếu lơn hơn hoặc người
lạ thì sợ. Anh tôi đang nghi ngờ con anh có thể mắc bệnh tự kỷ, mong BS có thể
xem xét các dấu hiệu tôi đã nói ra và có thể chuẩn đoán xem cháu tôi có nguy cơ
mắc bệnh tự kỷ không và cách điều trị
như thế nào cho kịp thời nếu như bị bệnh tự kỷ.
Trả lời:
Bệnh tự kỷ là hội chứng rồi loạn sự phát triển ở não của trẻ,
làm cho trẻ bị giảm khả năng hòa nhập với xã hội xung quanh, suy giảm những khả
năng giao tiếp cơ bản giúp cho người khác hiểu được mình cần gì và nói gì, cso
những hành vi lặp đi và lặp lại nhiều lần một sự vật, sự việc gì đó mang tính
chất khó hiểu, hạn hẹp.
_ Một số những dấu hiệu của bệnh tự kỷ về khả năng suy giảm
sự hòa nhập với xã hôi như là rất ít nói hoặc không có thể nói, không nhìn thằng
vào mắt người khác khi đang nói chuyện hoặc cố ý gây sự chú ý, thích chơi một
mình, có cảm giác như là người đó sống trong một thế giới ảo tự tưởng tượng ra,
không cần hoặc không để ý tới cả bố, mẹ hay người thân trong nhà, bạn bè cũng
khôn thích chơi, sống một mình một cách độc lập, cách biệt.
- Các dấu hiệu của sự suy giảm khả năng giao tiếp là: Không
có phản ứng khi được gọi tên, chậm biết nói (không nói bi bô khi lên 12 tháng,
không tự nói được câu tiếng đôi (không tính câu bắt chước) khi được 24 tháng),
không diễn tả được mình muốn gì, cử chỉ thường không hòa hợp với tiếng nói.
- Các hành vi lặp lại và bất thường bao gồm:
+ Các hành vi rập khuôn với các vận động không có mục đích
như vỗ tay, quay đầu hay đung đưa cơ thể.
+ Các hành vi cưỡng bức thường theo một quy tắc nào đó, ví dụ
trẻ sắp xếp đồ chơi của chúng theo một đường thẳng (xem hình).
+ Các hành vi đơn điệu, thiếu sự đa dạng và chống lại sự
thay đổi, ví dụ như trẻ không muốn đồ chơi của chúng bị dịch chuyển hay cưỡng lại
sự can thiệp của người khác đối với việc chúng đang làm.
+ Các hành vi có tính nghi thức bao gồm các hoạt động giống
hệt nhau thực hiện hàng ngày ở cùng một thời điểm như chỉ ăn cùng một thực đơn
hay mặc một kiểu quần áo vẫn dùng hàng ngày.
+ Các hành vi tự gây tổn thương như tự đánh mình (một nghiên
cứu tiến hành năm 2007 cho biết có tới 30% trẻ bị bệnh tự kỷ có hành vi này).
Ngoài các triệu chứng chính nêu trên còn có thể có những triệu
chứng khác của trẻ tự kỷ như khó ngủ, thường thức dậy vào ban đêm và dậy sớm;
những hành vi ăn uống khác thường cũng thấy ở 3/4 số trẻ bị tự kỷ...
Các triệu chứng của bệnh tự kỷ hầu như phát sinh trước khi
trẻ lên 3 tuổi. Trẻ bị bệnh tự kỷ thường không được chẩn đoán hoặc bị chẩn đoán
sai vì nhiều bác sĩ lâm sàng thường hay ngại bàn luận với cha mẹ về việc con của
họ có thể mắc phải chứng bệnh này ngay khi trẻ có dấu hiệu của bệnh. Các bác sĩ
này thường không muốn gây căng thẳng và lo âu cho gia đình về những ảnh hưởng
gây ra bởi việc xác định bệnh của con cái họ, nhất là nếu họ chẩn đoán sai.
Cơ sở của bệnh tự kỷ là di truyền, tuy nhiên tính di truyền
của tự kỷ thì phức tạp và cho đến nay người ta cũng chưa giải thích được nguyên
nhân của nó là do mối tương tác gen hay do đột biến gen. Tính chất phức tạp
càng lớn do những mối tương tác của nhiều gen, mối tương tác của gen với môi
trường hay những yếu tố ngoại cảnh khác, những yếu tố này không làm biến đổi
DNA nhưng có khả năng di truyền và có khả năng ảnh hưởng đến sự biểu thị gen.
Có nhiều cách giải
thích khác nhau về sự tăng tỷ lệ trẻ mắc bệnh tự kỷ. Gần đây, một số nhà khoa học
cho rằng các bà mẹ mang thai đã bị tiếp xúc với hóa chất ô nhiễm, đặc biệt là
kim loại và thuốc trừ sâu, sự tiếp xúc này làm biến đổi sự phát triển cấu trúc
não của trẻ và dẫn đến tự kỷ.
Những chất độc gây nguy cơ tự kỷ được liệt kê là:
- Các hóa chất độc hại: hàng tá hóa chất trong môi trường là
những chất độc thần kinh như thủy ngân, PCBs, chì, chất cháy chậm chứa brôm,
thuốc trừ sâu, phthalate và phenol trong các sản phẩm plastic, rượu, thuốc lá…
Con đường chủ yếu gây ô nhiễm các chất trên là do ăn thực phẩm bị ô nhiễm.
- Virus, vi khuẩn, nấm
mốc và độc tố nấm mốc.
- Trường điện từ gây
ra không chỉ do điện thoại không dây và điện thoại di động mà còn do các phương
tiện bằng điện khác.
Cũng có ý kiến cho rằng
vaccine cho trẻ cũng là một yếu tố nguy cơ gây bệnh, tuy nhiên ý kiến này không
được chấp nhận vì thiếu những bằng chứng thuyết phục (vaccine chứa thimerosal,
một hợp chất thủy ngân dùng để tăng độ bền của vaccine, tuy nhiên chất này đã bị
loại bỏ hầu như hoàn toàn từ năm 1999).
Phương pháp để điều
trị chứng tự kỷ thành công nhất là chương trình giáo dục sâu rộng và có hệ thống,
bao gồm việc chú trọng phát triển kỹ năng ngôn ngữ và xã hội. Trong lĩnh vực
giáo dục, có nhiều phương pháp được xem là có hiệu quả. Tuy nhiên không có một
phương pháp nào dành cho mọi đứa trẻ bị tự kỷ, mỗi đứa trẻ cần một phương pháp
toàn diện, điều độ và nhất quán của các thầy thuốc, cha mẹ và gia đình.
Nếu con bạn có các triệu chứng nêu trên và bạn nghi con bạn
bị tự kỷ, bạn nên xin hẹn khám bệnh cho con bạn ở đơn vị Tâm Lý bệnh viện Nhi Đồng
1. Khi đến khám, bạn sẽ được hướng dẫn cần phải theo những bước gì để giúp con
bạn phát triển. Có thể con bạn cần được gặp chuyên viên tâm vận động, âm ngữ,
hoạt động, hoà nhập cảm giác. Trẻ cần được thăm khám một cách toàn diện để được
đánh giá mức độ phát triển và được hưởng chương trình can thiệp giáo dục tâm lý
càng sớm càng tốt.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét